De tomatenplanten zijn de kas uit, de meeste zomerbloemen zijn uitgebloeid en de echte warme dagen zijn voorbij. Het najaar is begonnen. Toch is het nog niet gedaan in de tuin. Er is nog zoveel te doen! Niet alleen in de moestuin, ook in de gewone tuin zijn er tal van dingen die je kunt doen. Over het voeden en verzorgen van je grond zal ik een andere blog wijden, want daar kan ik veel tips over geven. Een goede bodem is namelijk de basis voor een tuin vol planten, bloemen en mogelijk ook oogst als je een moestuin hebt.

Nu wil ik je enthousiasmeren om toch nog de handen uit de mouwen te steken, zodat je in het voorjaar heel vroeg geniet van prachtige kleuren. 

Bloembollen
Ik ben altijd zo trots wanneer de tulpen of alliumbollen in bloei staan in mijn tuin. Ik kan me voorstellen dat je, wanneer je de krokussen en tulpen elders ziet bloeien, baalt dat je er in het najaar geen aandacht aan besteed hebt. Ja hé? Dit jaar gaat dat anders zijn! 

Voor de eerste vorst kun je bloembollen in de grond stoppen. Je hebt dus vaak heel de maand oktober de kans om dat te doen en het hoeft allemaal niet zo netjes. Stop ze gewoon kriskras door elkaar in de grond. 
Er zijn drie keuzes/aanpakken die ik wil behandelen. 

1. Welke voorjaarsbloemen
2. In de volle grond
3. In een pot

Welke voorjaarsbloemen
Je kunt kiezen uit diverse soorten bloemen: tulpen, narcissen, krokussen en alliumbollen zijn de meest bekende. Vergis je niet, ook met deze bekende bloemen kun je flink verrassen. Bij tuincentra vind je de standaard rode, gele, paarse en witte tulpen, maar online vind je prachtige soorten. Je vindt er zwarte, roze, met vlammen en dus meerdere kleuren, echt prachtig! Zo is dat ook met de andere drie dus kijk vooral eens naar een aparte variant. 
Ik ga dit jaar voor:

• Tulipa Apricona; een zalmroze tulp. Deze zal mooi staan in de potten op de twee terrassen. Over de plek straks meer
• Krokus Ruby Giant; een paarse krokus die vroeg bloeit en dus mogelijk in januari of februari al. Ik koos voor deze soort vanwege zijn vroege bloeitijd.
• Narcissus Dutch Master; een grote gele Narcis die het ook goed doet in een pot
• Muscari Armeniacum; dit is het bekende blauwe druifje. Naast het roze, paars en geel ook iets blauws en ik heb op deze manier ook bloemen van verschillende hoogte en bloeitijd. Zo staat er elke maand tot mei wel iets in bloei.
• Frittilaria Persica; een paarszwarte klokjesbloem. Een Perzische kivietsbloem of keizersbloem genoemd. Een aparte onder de voorjaarsbloeiers hoor!

In de volle grond 
Heb jij nou in het najaar en winter wat lege of kale plekken in je borders, dan is dat de ideale plek om er bloembollen in te planten. In het voorjaar worden die plekken dan mooi gevuld met prachtige kleuren! 
Het voordeel van bollen in de volle grond planten vind ik, is dat je ze in de grond kunt laten wanneer de bloemen uitgebloeid zijn. Knip dan de stengel boven de grond af en het jaar erop komt de bol weer uit. 

• 

• 

• 

In potten
Je kunt met bollen in potten heel snel een terras opfleuren. Je kunt er zelfs voor zorgen dat je potten vanaf februari tot mei vol staan met verschillende bloeiers door de bollen als een soort lasagne in de potten te leggen. Leg de tulpen onderin de pot, daarbovenop een laag met narcissen en dan een laag met krokussen en blauwe druifjes. De bovenste laag bloeit als eerste, vervolgens bloeit de tweede laag wanneer de eerste laag zo goed als uitgebloeid is etc.

Deze zomer staan de dahlia’s en andere eenjarige zomerbloemen in grote potten, dus deze potten vul ik op met een lasagne van bollen. Wanneer in mei de dahlia’s weer naar buiten mogen zijn de tulpen (onderste laag) net uitgebloeid. Goed getimed hé!

Knoflook
Dan wil ik nog kort stilstaan bij het in de grond stoppen van knoflooktenen. Ja je leest het goed. Wanneer je in de zomer je eigen bollen knoflook wilt oogsten, moet je rond 10 oktober knoflooktenen in de grond stoppen. Het is een ideaal gewas, want het vult je lege moestuinbakken of borders op in de wintermaanden en het is onwijs makkelijk. Het kan alleen mislukken doordat de preimineervlieg je tenen ruikt en je oogst verpest, maar verder hoef je er niet aan te doen. 

• 

• 

• 

Twee jaar geleden kocht ik biologische knoflook in de supermarkt en stopte de teentjes ervan in de grond. Elk teentje wordt een volledige bol met tenen zoals je in de supermarkt koopt. Superleuk ook om met kids te doen. Het was een succes! 
Vorig jaar kocht ik een andere variant (olifantenknoflook) en kwam erachter dat het in de eerste plaats geen echte knoflook was en de oogst mislukte door de preimineervlieg. Ik had ook winteruien staan en die trokken de vlieg aan dus ook weer van geleerd.  
Dit jaar is het dus weer even langs de jumbo 🙂 Doen jullie mee

Ik zou het leuk vinden als jullie foto’s met mij delen waarop jullie bezig zijn met de bloembollen of knoflook. Dat mag via mijn social media kanalen.

We vergeten het nog wel eens, maar het is uiteraard ook belangrijk om van de moestuin te genieten. Ik merk nog wel eens dat ik zo bezig ben met het plannen en verzorgen van alle planten gericht op zoveel mogelijk oogst krijgen, dat ik vergeet te genieten als het eenmaal zover is. Dit jaar is in meerdere opzichten een bijzonder jaar. Het voorjaar was niet zoals we de afgelopen jaren zagen. Het was koud en nat en die trend is de hele zomer doorgetrokken. Dat heeft nogal wat invloed gehad op planten en oogst, maar ook dat hoort bij moestuinieren. Het is de ultieme plek om te leren los te laten. Ik ben daar niet zo goed in, maar de natuur is de baas en bepaalt. 

Daarnaast ben ik moeder geworden ( over leren loslaten gesproken 😉 ) op het moment dat de moestuin op zijn hoogtepunt is en dus is het dit jaar een uitdaging om te genieten van de oogst en er iets lekkers mee te maken. Het zou zonde zijn als we het niet zouden opeten, toch? Tussen de slaapjes, voedingen en het herstel door probeer ik dus met behulp van Caspar te oogsten en te koken. Ik neem jullie mee in onze tuin en keuken en wie weet kan ik jullie inspireren om ook iets lekkers te maken van jullie oogst of volgend jaar ook eens een moestuin te starten.

Ingemaakte komkommer
Ik kan het vaak niet laten om veel komkommerplanten te zetten en ik heb dan ook komkommers in overvloed waar familie en vrienden van meegenieten. Dit jaar maakte ik voor het eerst ingemaakte komkommers. Lekker bij de nasi. Ik deed dit met een recept van Uitpaulineskeuken en dan de versie met peper. 1 peper uit de tuin voor drie potjes was meer dan genoeg! Zelfs Caspar die toch wel van pittig houdt moest even een slokje drinken na het proeven ervan. 
Uiteraard gingen veel komkommers in salades en zo losse plakjes in een schaaltje doen het altijd goed. 

Tomatenpassata
Tomaten zijn wel een van de belangrijkste gewassen voor een moestuinierder. Sommigen verbouwen wel 20 of meer verschillende soorten in een jaar. Ik doe het dan nog beschaafd met 3 soorten. De vierde soort kwam niet op met zaaien dus dat was jammer, maar volgend jaar ga ik het dus weer proberen. Ik heb (ze staan er nog) wel 12 planten staan dus genoeg om heel wat sauzen, salades en soepen te maken. 

Ik vond vorig jaar een passata recept van mme zsazsa en hiermee kan je van alles maken. Het is de basis voor pastasaus, maar met wat bouillon erbij is het ook een heerlijke basis voor soep en we gebruiken het zelfs als basissaus voor op de pizza. Om ruimte in de vriezer te besparen ben ik vorig jaar ook begonnen met wecken. Lekker oldskool! Ik heb al twee batches kunnen maken en ik verwacht nog wel een paar kilo tomaten te kunnen oogsten. We eten dus deze winter nog pasta van onze eigen oogst. 

Verder worden tomaten uitgedeeld, op de boterham gedaan met kaas, peper, zout en mayonaise en in salades. Kortom, tomaten zijn echt zo veelzijdig! Probeer volgend jaar ook eens een aparte soort. Ze zijn er in allerlei kleuren en maten! 

Vijgenjam & Vijgen-noten repen
Ik heb een vijgenstruik en die is zo gelukkig op de plek waar hij staat dat hij onwijs veel vruchten geeft. Met onwijs veel, bedoel ik bakken vol. Vorig jaar wist ik niet goed wat ik met vijgen kon maken. Deze winter zocht ik dus gericht naar recepten met vijgen. Mijn man vindt ze niet zo lekker dus we eten af en toe een salade met vijgen, ik maakte er noten-vijgen repen van en jam. De jam vind ik vooral leuk omdat we ook in de wintermaanden nog van deze jam kunnen genieten. Ik vond zelfs een brownie recept waar vijgenjam in gaat dus die ga ik deze herfst maken. Een makkelijk jam recept vond ik opnieuw bij Uitpaulineskeuken. 

We blijven nog even genieten van deze oogst en de pepers, aubergine, courgette, paprika’s, frambozen en appels blijven ook nog komen, dus wie weet dat ik nog sambal, appelmoes, appeltaart en frambozenijs kan maken. 

Om in het najaar te blijven oogsten heb ik in juli spruiten, bieten, venkel, bleekselderij en boerenkool in een vrijgekomen bak gezet. Ik zaaide nog broccoli, bieten en pastinaak om in de kas te zetten wanneer de tomaten eruit gaan, maar de broccoli is aangevreten en de pastinaak kwam niet op. De bieten staan inmiddels in de kas op de plek van de komkommers. Ik geef niet op, dus ik heb alsnog wat groenten gezaaid: paksoi, bosui, pompoen (gokje om ze in de kas te verbouwen want buiten lukt me al 2 je niet), en ik wil straks ter plekke nog parijse worteltjes, sla en pastinaak zaaien. Je kan nog wat zaaien voor dit najaar, maar wacht er echt niet lang meer mee!

Knoflook
Herinnering: rond 10 oktober gaan de knoflooktenen de grond in dus zoek alvast een mooi soort uit of gebruik biologische bollen uit de supermarkt.

Bloembollen
Ik ga ook in oktober aan de slag met bloembollen voor het voorjaar. Hier volgt nog een blog over, want als je de bloempjes in het voorjaar omhoog ziet komen is dat echt genieten. Je wilt dan echt niet denken: had ik in het najaar maar..

Ik heb bijzondere tulpen besteld, narcissen, krokussen, muscari en fritillaria. Ze komen half oktober, dus dat geeft jullie tijd om ook bollen in te slaan voor de volgende blog. Ik ben benieuwd welke jullie kiezen.

Een moestuin ontstaat vaak uit een wens of wild idee dat je graag groenten en/of fruit uit de tuin eten wel leuk lijkt. De meesten beginnen klein en dan raak je besmet met het moestuin virus zoals ik het dan maar noem. Je kunt het zo groot of klein, ingewikkeld of makkelijk maken als je wilt. 
Wanneer je zoveel mogelijk en ook buiten het hoogseizoen uit de moestuin wilt eten is planning en voorbereiding wel key.

Het is nu juli en onze tuinen staan vol groen. Door de vertraging van de natuur staan nog niet alle bloemen in bloei en hebben we nog niet de oogst die we andere jaren gewend waren. Misschien zijn zelfs hele oogsten wel mislukt, zoals de knoflook en uien bij mij, maar het begint nu wel te lopen. Ikzelf heb de eerste komkommer geoogst, de eerste courgettes, kapucijners, tuinbonen, venkels, aardbeien, rode bessen en gele frambozen. Het is nu wachten op de grote hoeveelheden komkommers, courgette, tomaten, aubergine, frambozen, bramen en vijgen. We genieten volop van de tuin, het groen en de bloemen, maar we vergeten dat dit straks ook weer ophoudt wanneer de zomer op zijn einde loopt en dan is de tuin vaak ineens heel kaal. Om dat te voorkomen, gaan we nu al zaaien voor oktober, november en december. Hoe gaaf is het om met kerst iets uit de tuin voor te schotelen. 

• 

• 

• 

Wat kan je nu nog zaaien?
Courgette, zodat je eind september ook nog courgettes kan blijven oogsten, wanneer de huidige planten op zijn. 
Bietjes 
Spruiten
Sla 
Rucola
Spinazie
Bloemkool
Boerenkool ( lekker als er vorst overheen geweest is)
Koolrabi
Broccoli
Radijsjes (binnen een week of 3 heb je oogst)
Venkel 
Pastinaak (zaai rechtstreeks op de plek want houdt niet van verzetten)
Wortels (zaai rechtstreeks op de plek want houdt niet van verzetten)
Ook allerlei kruiden kun je nu nog zaaien. Dan kun je ook in de herfst nog dat lekkere stokbroodje met kruidenboter besmeren.

Als je er nu dus even tijd voor vrijmaakt dan kun je tot ver in het najaar genieten van je tuintje. Bovendien staat er in die maanden groen in je tuin en dat zorgt er ook weer voor dat onkruid minder plek heeft. Wanneer je een kasje hebt, kun je nog meer zaaien om ook groenten te blijven eten tot februari, maar ook zonder kas kan je nog echt veel verbouwen.

Water geven
Ik probeer ook elk jaar weer vooruit te zaaien. Waar ik vaak tegenaan loop is dat mijn zaailingen snel te droog staan. De felle zon van dit moment zorgt ervoor dat de grond heel snel uitdroogt en zaden hebben vocht nodig om te ontkiemen. Zorg dus dat je pas gezaaide zaadjes elke dag even controleert. Gaat het nou een paar dagen heel erg veel regenen, let dan ook op dat het niet “verzuipt” en gaat rotten. Kortom, het vraagt weer wat aandacht, maar dan heb je een mooi excuus om even dat rondje in je tuintje te doen.

Knoflook en bloembollen
Wanneer je gaat zaaien voor het najaar, wil ik je als tip meegeven om goed te kijken naar de ruimte die je hebt. In september/oktober zal ik een blog schrijven over knoflook en bloembollen. Wil jij graag volgend voorjaar genieten van mooie voorjaarsbloemen en in juni/juli genieten van je eigen knoflook reserveer dan ruimte in de tuin voor deze twee musthaves! 

Ga dus volop met je zaadjes aan de slag! 

Moestuin advies
Wil je volgend jaar ook een eigen moestuintje starten? Ik kom dit najaar met een nieuw adviespakket. Dit is een praktisch en betaalbaar advies op maat voor de start van jouw eigen moestuin. Hou mijn website in de gaten of lees het in een van mijn blogs richting eind 2021. Ik ga eerst een meisje op de wereld zetten en ontdekken hoe ik het moederschap met ondernemerschap ga combineren.

Ijsheiligen is al even voorbij en alle plantjes kunnen dus buiten staan in potten of in de volle grond. Ik ben in de tussentijd flink ziek geweest, maar ik heb gelukkig hulp gehad van anderen, want dit moment van het seizoen bepaalt toch wel hoeveel oogst je hebt in juli, aug en sept. Ik heb zoveel voorwerk gedaan, dat mocht natuurlijk niet verloren gaan. Mijn dank gaat uit naar Ellen, mijn ouders en mijn allerliefste man.

Inmiddels staan de tomaten, pepers, paprika’s, aubergines en komkommers in de kas. De venkels uit de kas heb ik verplaatst naar buiten, we hebben volop van de spinazie gegeten en de eerste vroege aardappeltjes zijn geoogst. Ook de sla ligt standaard met bakken vol in de koelkast. Het wordt verwerkt in salades of op de boterham of wordt meegegeven aan ouders. 

Tomaat
Ik heb dit jaar 3 soorten tomaten. Ik wilde er 4, maar die 4e kwam niet op uit de zaadjes. 
Ik heb een romatomaat, een vleestomaat en een cherrytomaat. En die cherrytomaat zou echt overheerlijk moeten zijn, dus ik ben razend benieuwd. 
Ik heb 9 tomatenplanten in de kas en 3 buiten. De zomers zijn afgelopen jaren zo warm en droog dat ik het dit jaar ook buiten wil proberen. Belangrijk dat je de uitlopers in de oksels van de plant eruit haalt, dat noemen ze dieven (zie foto’s). Deze takjes halen energie weg uit de plant die het beter kan investeren in de vrucht en deze takken zorgen ervoor dat de plant te vol wordt. Je wilt liever een lange slanke plant waar de wind goed doorheen kan waaien om schimmels te voorkomen. Geef tomaten altijd water bij de grond en niet over het blad om diezelfde schimmels te voorkomen en bouw het water geven af. Wanneer je het water geven afbouwt moet de plant dieper wortelen op zoek naar water en dat maakt de plant sterker. Jij kan dan in juli of aug lekker op vakantie zonder dat de buurvrouw om de zoveel dagen langs hoeft te komen om water te geven. Verbouw je tomaten in de kas, tik ze dan elke dag 2x aan zodat de bloempjes bestuiven. Er komen te weinig beestjes in de kas en tomaten zijn zelfbestuivers dus op die manier worden je bloempjes goed bestoven. 
Ik heb tomaten jaren in potten gekweekt met ook mooie oogsten dus dat kan zeker! Vergeet dan niet om regelmatig water te geven, want potten drogen snel uit. 

• 

• 

Aubergine 
Aubergine is een veeleisende plant. Het wil graag veel voeding, vocht en warmte. Toch kan je dit heel goed verbouwen in een pot. Beter in een pot zelfs dan in de grond, maar vergeet niet te voeden en te bewateren. Ik heb er 3 in de kas in de volle grond staan en ik heb er 2 in een pot gezet. Ik wil toch het verschil eens ervaren. 

Komkommer
Ik heb 6 komkommers in de kas en die gingen vorig jaar geweldig. Let wel als je komkommers wilt verbouwen moet je goed kijken naar het soort. Je hebt komkommers voor de kasteelt en voor de buitenteelt. Bij de buitenteelt heb je vaak een kleinere komkommersoort en soms hebben ze stekeltjes, heel grappig. Ook komkommers zijn gevoelig voor ziekten als meeldauw
(dan slaan de bladeren wit uit door teveel vocht), maar als je water geeft aan de grond en oudere bladeren regelmatig wegknipt moet het goed komen. 

Courgette 
Ik wil het ook eens hebben over de courgette. Ben je een beginneling in de moestuin of heel ervaren, de courgette is een geliefde groente in de tuin. Het is een makkelijk te verbouwen groente met veel oogst. 1 plant kan wel 20 courgettes in een seizoen geven en je hebt ze in diverse kleuren en formaten. Je kunt vrienden, familie en buren vaak blij maken met courgette, omdat je het niet bij kunt houden om ze allemaal op te eten.  
Ik heb 1 gele en 1 groene plant staan, met “normale” courgettes, dus geen ronde bollen ofzo. De groene deed het vorig jaar beter dan de gele, maar ik wil ook wat kleur op mijn bord dus daarom ook de gele. Je kan deze nog zaaien en dan heb je tot de herfst nog oogst.

Ik zaai nog extra planten, zodat ik wanneer mijn planten alles gegeven hebben, ook ik nog tot de herfst courgette kan oogsten. Wil je dus een keer iets proberen, probeer courgette en in een grote pot of speciekuip kan het ook prima! Heb ik jaren gedaan.

Bonen
In een van de vorige blogs heb ik jullie mijn tipi van wilgentakken laten zien. Daar groeien de tuinbonen en kapucijners goed tegenaan. De bloempjes zijn ook prachtig! Mijn sugarsnaps willen niet echt dit jaar, dus heb ik er nog sperzieboontjes bijgezaaid, want die lukken altijd. 

Tuinbonen en kapucijners verbouw ik dit jaar voor het eerst. Ik wilde een keer wat anders op mijn bord. Vooralsnog gaat het goed, maar ik moet ze dagelijks controleren op zwarte bonenluis. Wanneer die eenmaal op je planten zitten dan is het over. Dus zie je die zitten, knip dan heel die tak weg om te voorkomen dat het overspringt. Mocht je een compostbak hebben, dan raad ik je aan die tak daar niet bij te gooien maar echt in de container af te voeren uit de tuin. 
Lieveheersbeestjes en nog liever de larven van de lieveheersbeestjes worden hier in de tuin met oooeee’s en aaa’s verwelkomt. De larven eten tot wel 120 luizen per dag. Wanneer ik ze ergens tegenkom verplaatst ik ze dus naar de planten waar mogelijk luizen op kunnen zitten. 

Wil je nog boontjes zaaien, dan kan dat! Sperziebonen of snijbonen gaat nog prima, let er wel op dat ze heel hoog klimmen, dus zorg voor een rekje.

• 

• 

Fruit
Ik heb ongeveer 28 aardbeienplantjes in de tuin. Sommige staan in de moestuin, anderen in de bloemenborder of onder de bramen en frambozen. Ik heb zelfs drie hangpotjes in een boom hangen. Je hebt twee soorten aardbeienplantjes. Plantjes die heel kort heel veel aardbeien geven en planten die verspreid over de zomer aardbeien blijven geven, maar wel een paar per keer. Ik heb een mix staan. Ik ben benieuwd hoe het gaat uitpakken! De planten zijn nog volop verkrijgbaar bij tuincentra, dus sla je slag als je nog wilt. Dit jaar zal de opbrengst nog iets kleiner zijn, maar volgend jaar kun je er volop van genieten. Het zijn vaste plantjes dus je kan ze lekker laten staan. Kan ook in bakken of potten voor in de kleinere tuin. 

De appelbomen hangen vol met kleine appeltjes. Ik moet de kleinste eruit gaan knippen, zodat de bomen energie genoeg hebben om de overige appels goed groot te laten worden. De perenboom heeft last gehad van een voorjaarsstorm op het moment dat hij in bloei stond dus veel bloempjes hebben het toen niet gered. Minder peren dus dit jaar. De nectarineboom heeft hetzelfde als de peer doorstaan, dus ook weinig nectarines dit jaar. De rode besjes lijken het zwaar te hebben, of de vogeltjes zijn mij telkens voor. Ook hebben ze te lijden gehad onder het zetten van de schutting. De schutting aan die kant staat eindelijk!

De vijgen, bramen en frambozen gaan wel als een malle. Dat wordt vijgenjam dit jaar en salades met vijgen, maar ook veel weggeven. De bramen en frambozen gaan altijd op. In de yoghurt, gewoon zo hop in de mond vanaf de plant of ik maak er ijs van. Soms simpel met wat melk/yoghurt in een vormpje of met de ijsmachine voor een echte bak roomijs. 

De frambozen gaan al jaren heel goed in onze tuin en woekert enorm. Ik heb dit jaar stekjes uit de grond gehaald en in potten gezet. Mogelijk zet ik de stekken in de groenstrook voor het huis. Kan iedereen meegenieten van heerlijke gele frambozen. 

• 

• 

• 

• 

Wat kan je nu nog zaaien?
Nou je kan nog heel veel zaaien. In de volgende tuinblog zal ik daar nog meer op ingaan, want we moeten niet vergeten dat we in het najaar ook groenten willen oogsten. Met een beetje mazzel eten we met kerst nog uit de tuin. 

Wil je op de korte termijn nog iets op je bord, zaai dan:
Radijs
Sla divers
Spinazie
Sperziebonen of snijbonen
Courgette
Komkommer ( let op de soort)
Bleekselderij
Tuinkers

Op de planning voor het najaar staan bij mij o.a.:
Spruiten
Bieten 
Pastinaak 
Venkel
Paksoi
Boerenkool
Pompoen ( staat nu al in de tuin)
Maar ook diverse slasoorten doen het goed tot ver in het najaar. 

We hopen dit jaar weer op dit soort plaatjes. Ik hoop dat jullie weer geïnspireerd zijn geraakt om de tuin in te gaan en wat te zaaien.

• 

• 

• 

• 

Ijsheiligen
April loopt op zijn eind en dat betekent dat ijsheiligen dichterbij komt. Ijsheiligen is voor de tuinierder een belangrijk moment, want vanaf dan (half mei) is de kans op (nacht)vorst nihil en kunnen alle plantjes naar buiten. 
Op dit moment heb ik meer planten en bloemen gezaaid dan vorige jaren, maar kan ik ze nog niet ‘s nachts in de kas laten staan, omdat de temperaturen soms toch nog onder nul komen. Normaal zou ik ze dagelijks ‘s avonds naar binnen brengen, maar het zijn er gewoon teveel. De kamer met het meeste licht is de slaapkamer dus dat is al weken onze eigen kwekerij. 

Een nadeel van planten in huis houden is dat je ze dan teveel verwend, de temperatuurschommelingen buiten of in een koude kas maakt ze sterker. Binnen krijgen ze te weinig licht, dus ze worden lang en slungelig ipv sterk en stevig. Ik ga dit weekend dus alsnog de gok wagen. Ik ga ze in de kas laten overnachten. 

Nieuwsgierig wat ik al voorgezaaid heb?
Groenten:
– Venkel
– Paksoi
– Spruiten
– Bietjes 
– Bleekselderij
– Tomaten
– Pepers
– Paprika
– Aubergine

Onlangs zaaide ik ook: 
– Komkommers
– Courgette 
– Pompoen

• 

• 

Bloemen:
– Afrikaantjes 
– Goudsbloemen
– Oost-Indische kers
– Kleine lupine
– Amarant 
– Cosmea

Ook de dahlia’s heb ik al in potten met aarde gezet om ze een voorsprong te geven en daardoor eerder van bloemen te kunnen genieten. Let op, deze bloemen kunnen absoluut niet tegen kou, dus ze moeten bij vorst ook naar binnen.

Plantjes kopen
Paprika’s en pepers krijg ik zelden sterk genoeg opgekweekt en zoals ik eerder al schreef mislukt er altijd wat, dus ik ga graag half mei langs de kweker. Ben je dus te laat begonnen, is er iets mislukt of raak je door de blog toch geïnspireerd om groenten te verbouwen dit jaar, je kan altijd nog langs een kweker. Normaliter ging ik naar de geraniummarkt in ‘s-Hertogenbosch op Hemelvaart, daar staat voor de Etos altijd een biologische kraam met alle groenten, sla en fruit planten die je maar kunt bedenken. Vorig jaar ging ik door corona noodgedwongen naar tuinbouwbedrijf van der Heijden in Den Dungen. Prachtige omgeving en je kan er bij de poort adhv een lijstje allerlei groenten plantjes afhalen. Mochten mijn paprika’s en aubergines niet sterk genoeg zijn, dan ga ik daar inkopen.

Wat kan je nu nog zaaien?
– Komkommer: let goed op het ras, want sommige zijn geschikt voor buiten, anderen voor in de kas. 
– Courgette: is een snelle groeier en 1 plant geeft je al gauw 20 courgettes, dus ideaal voor de beginner
– Mais
– Diverse slasoorten: pluksla, kropsla etc 
– Rucola
– Radijsjes: in een paar weken heb je al oogst
– Prei
– Zomerwortel
– Bonen: sperziebonen en snijbonen klimmen heel hoog dus denk aan een constructie. In een pot worden ze niet zo hoog, maar heb je wel echt een flinke oogst.
– Alle kolen voor einde zomer en najaar, denk aan bietjes, pastinaak, broccoli, koolrabi en knolselderij.
-Middel- & late aardappelen poten: mijn vroege aardappelen groeien goed in de potten en ik heb late aardappelen in zakken gepoot. Wanneer het loof boven de grond uitsteekt vul ik de zakken bij met potgrond tot de zakken vol zitten.

• 

• 

Houd komkommer, courgette, mais en de bonen binnen tot ijsheiligen, de rest kan buiten gezaaid worden.

Kruiden
In een tuin zijn kruiden altijd mooi en handig. Zelfs in een bloementuin passen sommige kruiden prachtig en kruiden zijn in potten heel goed te doen. Kruiden als rozemarijn, tijm, oregano en salie zijn winterhard, maar kruiden als peterselie, koriander, basilicum houden van de warmte. Kruidenplantjes uit de supermarkt verwelken heel snel, maar in de tuin heb je daar geen last van. 
Kies ook eens voor knoflookbieslook, citroentijm, citroenverbena als aparte soorten. 

Ik maak er regelmatig kruidenboter van. Je snijd alles klein, boter en grof zeezout door elkaar mengen en je rolt er in vershoudfolie of bakpapier een mooie rol van. Dit jaar ga ik het in een ijsblokjesbakjes proberen in te vriezen, zodat ik in de winter ook kan genieten van heerlijke kruidenboter. 

Kruid er je BBQ vlees of vis mee of top je salade ermee af en uiteraard gaan deze kruiden in aug/sept in de tomatensauzen die dan gemaakt worden. Onlangs heb ik alles gesnoeid en de verhoogde bak zomerklaar gemaakt met nieuwe cacaodoppen.

Fruit
Het makkelijkste om te hebben, na kruiden, zijn fruitstruiken en bomen. In mijn tuin heb ik naast aardbeien, bramen, gele herfst frambozen, rode besjes, blauwe bessen, vijgen, 2 appelbomen, een perenboom, een nectarineboompje en een walnoot ( geeft pas over een paar jaar noten). Je hebt er bijna geen omkijken naar. Soms moet je ze beschermen tegen vogels, want die zijn er ook dol op, maar dat is afhankelijk van de plek. Je snoeit ze in het na- of voorjaar afhankelijk van de plant en verder oogst je volop. Zeker de aardbeien, frambozen en bramen raad ik aan voor de beginner. Ik maak er jam of ijs van als ik veel oogst heb en verder is elke dag een bakje fruit niet vervelend toch in de zomer. Bovendien geniet je in het voorjaar van prachtige bloesems.

• 

• 

Kortom, je kunt nog onwijs veel zaaien / inkopen en deze zomer van eigen groenten en fruit genieten.